Onze onderzoekers bundelen de krachten in strijd tegen biodiversiteitscrisis in Europa

Actie-onderzoekers van DRIFT hebben zich aangesloten bij het onderzoeksproject BIONEXT. Samen met negen andere Europese onderzoekscentra werken ze de komende vier jaar aan het ontwikkelen van kennis die moet zorgen dat de biodiversiteitscrisis een hoofdrol krijgt in toekomstig beleid voor onder andere watermanagement, vervoer en gezondheid. 

In het vierjarige project BIONEXT gaan onderzoekers uit de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk verder onderbouwen hoe biodiversiteit een fundamentele voorwaarde is voor onze eerste levensbehoeften: van schoon drinkwater tot goede voeding en een gezonde leefomgeving. Het Europese projectteam, onder leiding van Fins milieu-instituut SYKE, betrekt beleidsmakers, besluitvormers en minderheden in hun zoektocht naar rechtvaardige en transformatieve verandering voor een biodiverser Europa. Daarvoor wordt een Europees netwerk van overheden, bedrijven, buurtinitiatieven en andere organisaties opgezet.

Klik hier om je in te schrijven voor de Bionext-nieuwsbrief

‘Transformatieve verandering’ houdt in dat organisaties en individuen zich niet richten op goede dingen meer en slechte dingen minder doen binnen de huidige kaders – maar dat ze in hun werk aan een betere toekomst proberen zichzelf en het systeem waarin ze opereren fundamenteel te veranderen.

Biodiversiteitsverlies: een te stille crisis

Hoewel wetenschappers het eens zijn over de noodzaak voor transformatie, is het minder duidelijk wat voor veranderingen dat precies vereist in de strijd tegen de biodiversiteitscrisis. De onderzoekers van DRIFT gaan precies met deze vraag aan de slag en gaan daarbij ook op zoek naar veelbelovende en bestaande voorbeelden uit de praktijk.

“Verlies van biodiversiteit is nu een stille crisis. Dat schreeuwt om een bredere aanpak. Als de mensheid erin slaagt zoveel mogelijk variatie in dieren, planten, hun genen en hun ecosystemen te behouden, maakt dat een wereld van verschil voor onze voedselvoorziening, gezondheid en klimaat,” aldus Aniek Hebinck.

“Ondanks dat biodiversiteit elk aspect van het leven ondersteunt, lijkt het probleem niet volledig door te dringen aan de vergadertafel en in beleidsnota’s. Het wordt te veel als bijzaak behandeld. Het is nu dus zaak om in allerlei sectoren hierover na te denken en radicale transformatieve verandering in gang te zetten,” stelt Hebinck

Groene lanen en gewortelde dijken

Reeds bekende voorbeelden van initiatieven die biodiversteit een hoofdrol geven in allerlei verschillende sectoren zijn:

• Het aanleggen van zogenaamd ‘lineair groen’ zoals hagen of bomenlanen langs wegen. Deze absorberen geluid, leggen CO2 vast, zorgen voor regenwaterberging en -filtratie maar worden ook benut door o.a. vogels en vleermuizen als migratieroutes. Overheden of organisaties die dit groen primair proberen aan te planten ‘ten behoeve van de biodiversiteit’ kunnen veel moeite hebben hier geld, aandacht en tijd voor vrij te spelen. Dit wordt makkelijker wanneer het bijvoorbeeld ook voor verkeersveiligheid of tegen geluidsoverlast wordt ingezet.
• De aanplant van diep wortelende planten en bloemrijke soorten kan erosie van dijken voorkomen, zoals onderzoekers van Wageningen University and Research aantoonden in 2021. Hier liggen mogelijkheden voor nieuwe samenwerkingen tussen Rijkswaterstaat en meer lokale overheden en organisaties.

In BIONEXT gaan de onderzoekers meer van dit soort praktijkvoorbeelden uit heel Europa verzamelen. Zo creëren ze een beeld van hoe biodiversiteit op een veelbelovende manier kan worden ingebed in beleids- en/of marktpraktijken. De lessen die onderzoekers uit deze voorbeelden gaan trekken over ‘hoe het ook kan’, vormen de basis van aanbevelingen die BIONEXT zal doen aan het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES), EU-beleidsmakers en het maatschappelijk middenveld.

Het project BIONEXT heeft financiering van 4,1 miljoen euro ontvangen van het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon Europe en UK Research and Innovation (UKRI), en wordt gecoördineerd door het Finse Milieu-instituut SYKE samen met 10 partners uit acht Europese landen.

Zie de BIONEXT-website (bionext-project.eu) voor meer informatie, of neem contact op met Aniek Hebinck.